دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات مهمترین واحد دانشگاهی جامع در کشور با اعتبار جهانی و مبتنی بر هویت ایرانی- اسلامی خواهد بود که در راستای تولید، توسعه و انتقال علم و فناوری با ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی در حل مسایل اساسی جامعه و توسعه پایدار آن گام بر می‌دارد.
این واحد دانشگاهی با هدف ارتقاء کمی و کیفی آموزش و پرورش در راستای اداره علمی امور کشور و اعتلای نام جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده است. این مرکز دانشگاهی، طیف وسیعی از برنامه‌های آموزشی را در مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری به ویژه در تحصیلات تکمیلی برای دانشجویان داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی ارائه و زمینه‌های لازم را برای گذراندن فرصت‌های مطالعاتی اساتید سایر دانشگاه‌های داخلی و خارجی همچنین برقراری دوره‌های فوق دکتری فراهم می‌سازد.
واحد علوم و تحقیقات با ایجاد شبکه‌ای در سطح کشور در صدد گسترش برنامه‌های خود با سرعت و در پهنه وسیعتری بوده و سعی بر برقراری ارتباط با مراکز تحقیقاتی و مطالعاتی و همچنین دانشگاه‌های معتبر دنیا به منظور تربیت و پرورش نیروی انسانی متخصص و مسئولیت‌پذیر نسبت به جامعه دارد.
این دانشگاه در جوار سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفته است. این واحد، یک دانشگاه جامع مستقل و برترین و بزرگ‌ترین واحد دانشگاه آزاد اسلامی محسوب می‌گردد و دارای مراکز متعدد تحقیقاتی و آزمایشگاهی است که بیشتر[۳] رشته‌های آموزشی را در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی و حرفه‌ای که به بیش از ۵۰۰۰۰ دانشجو ارائه می‌دهد (تمرکز این واحد دانشگاهی بیشتر در مقاطع تحصیلات تکمیلی است) و بسیاری از چهره‌های مطرح و استادان دانشگاهی فارغ‌التحصیل این واحد دانشگاهی هستند. کارکنان آکادمیک شامل بیش از ۱۰۰۰ استاد تمام وقت، پاره وقت و مدعو، در رشته‌های مختلف می‌باشند که برخی از آنها از مفاخر علمی و مطرح کشور هستند، همچنین در اوایل تابستان سال ۱۴۰۱شمسی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران در رتبه‌بندی۲۰۲۲ لایدن هلند، در بین تمامی دانشگاه‌های سراسری و آزاد در رتبه ۱۰ کل کشور درمعیار مرجعیت علمی این رنکینگ قرار گرفت و این واحد دانشگاهی، مثل سالهای قبل در جایگاه اول دانشگاه‌های آزاد ایستاد و در سایت لایدن، رتبه دانشگاه علوم و تحقیقات تهران نسبت به بقیه دانشگاه‌های جهان ۵۹۶ در این معیار رتبه‌بندی بود که همواره برنامه و کوشش این دانشگاه بهبود رتبه خود در داخل و جهان و همچنین تولید علم در سطح گسترده است.
دانشگاه علوم و تحقیقات تهران دارای بزرگ‌ترین کتابخانه دانشگاهی ایران با بیش از یک میلیون کتاب و وسیع‌ترین پارکینگ طبقاتی در تهران است.
تمام مراحل آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، مطابق با آخرین مصوبات و شاخصه‌های آموزشی شورای عالی برنامه‌ریزی دانشگاه آزاد اسلامی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است و به عنوان نمونه می‌توان به ثبت چندین اختراع توسط دانشجویان این واحد در کشور و چندین مرکز علمی مثل بانک ژن جهانی اشاره داشت.
